Przełam granice, bądź sobą!

Uprawiający sport zawodowo i rekreacyjnie borykają się z podobnymi problemami – fachowo nazywa się je barierami: fizjologicznymi, psychologicznymi i biomechanicznymi. Bezpośrednio nauka pomaga nam zrozumieć w jaki sposób je przełamywać i jakie wynikają z tego korzyści. Trener ma za zadanie wdrażać tę wiedzę w praktykę.

Czy są jakieś granice osiągnięć sportowych?

Podstawową barierą jest niemożność dostarczenia organizmowi optymalnej energii oraz skuteczna jej kontrola i efektywne wydatkowanie w aktywności sportowej. W wytwarzaniu energii i jej wykorzystaniu w sporcie kluczową rolę odgrywają dwa czynniki: uwarunkowania genetyczne i trening. Dziedziczność zapewnia nam określone fizyczne możliwości w produkcji energii, ale aby mieć osiągnięcia w sporcie musimy ją po pierwsze maksymalizować, po drugie kontrolować jej wytwarzanie i po trzecie wykorzystywać w sposób najbardziej skuteczny. Nawet wrodzony talent nie zapewni sukcesu sam w sobie – bez trenowania, nie wykorzystamy w pełni jego potencjału.

W obecnych latach główne znaczenie i przełożenie na skutki treningu sportowym ma nauka. Fizjolodzy sportowi testują różne metody treningu i praktyki żywieniowej mające wpływ na zwiększenie możliwości wysiłkowych. Tymczasem psycholodzy sportowi wdrażają metody przełamywania barier mentalnych, a kinezjolodzy i biomechanicy opracowują sposoby nauczania i egzekwowania specyficznych umiejętności sportowych.

Dzięki nauce możemy ustalić, co stoi na przeszkodzie w zwiększaniu osiągnięć sportowych. Jak się okazuje, istnieją trzy podstawowe typy ograniczeń: bariery fizjologiczne - ograniczające możliwość wytwarzania energii, psychologiczne – hamujące możliwość kontrolowania procesów energetycznych i biomechaniczne – ograniczające możliwość wydajnego zużywania energii.

Nie musimy mieć wrodzonych predyspozycji sportowych, właściwy trening może skutecznie pomóc nam podnieść nasze odziedziczone możliwości do poziomu, który zapewni osiągnięcie podstawowych przez nas celów. Właściwy trening jest więc najlepszym narzędziem do poprawiania naszych sportowych dokonań.

Jak przełamywać bariery?

Pojęcie sukcesu sportowego zależy od punktu widzenia. Dla jednego sukcesem będzie ukończenie całego meczu – cel godny sam w sobie, dla innego zaś – zwycięstwo w grupie rówieśników w lokalnym turnieju, dla jeszcze innego wygranie Wielkiego Szlema. Aby osiągnąć w sporcie wszystko, co można, musimy optymalizować nasz trening sportowy. Program treningu sportowego ma na celu przełamanie barier fizjologicznych, psychologicznych i biomechanicznych poprzez skoncentrowanie się na trzech aspektach zdolności wysiłkowej: mocy fizycznej (wyraża wielkość energii wytwarzanej w czasie), odporności psychicznej (obejmuje starowanie wytworzoną energia) i sprawności biomechanicznej (odpowiada za efektywne wydatkowanie energią). Wszystkie te trzy elementy uaktywniają się w sposobie przeprowadzanego treningu, stad szczególna ważność udziału w nich trenera kształtującego nasz plan.

Jak radzić sobie z nadmiarem tkanki tłuszczowej?

Natura nie dzieli po równo – to widać „gołym okiem”. Zbyt puszyste ciało wiąże się z wieloma problemami zdrowotnymi. Nie każdy może pozwolić sobie na zbędne kilogramy, a już na pewno nie ci, którzy uprawiają sport. Można spotkać ludzi o nadzwyczajnych uwarunkowaniach genetycznych, którzy nigdy niczego nie osiągnęli. Z drugiej strony są też zawodnicy kiepsko wyposażeni przez naturę, którzy osiągnęli sportowy sukces. Gdy pojawia się potrzeba zrzucenia tłuszczu, przy jak najmniejszej utracie masy mięśniowej, każdy powinien wziąć pod uwagę następujące czynniki:

Dlaczego uprawiać ćwiczenia wydolnościowe, kiedy należy ćwiczyć, jakie diety stosować, w jakich ilościach i proporcjach spożywać kalorie i podstawowe składniki odżywcze.

Musimy zapomnieć o stereotypach typu: intensywny trening to masa. Praca celowa i świadoma poprzez trening oraz przyjrzenie się własnej budowie anatomicznej i przygotowanie programu ćwiczeń jak najlepiej dopasowanego do cech indywidualnych.

Gubienie tłuszczu bez naruszenia mięśni wymaga planu treningowego. Powinien wziąć on pod uwagę podział ról na mięśnie główne, napędowe, wspomagające, przeciwważne, stabilizujące. Chodzi o to, aby w danym zespole mięśni skupić się na najsłabszym ogniwie i uzyskać maksymalne dociążenie.

Ćwiczenia wydolnościowe pozwalają pozbyć się wszelkiego zbędnego tłuszczu. Służą także uruchamianiu procesu spalania tłuszczu poprzez utlenianie i podkręcanie tempa przemiany materii. Jednakże liczba sesji wydolnościowych nie powinna przekroczyć dwóch dziennie, a ich długość 35 minut. Trening wydolnościowe to ćwiczenia aerobowe, a trening siłowy: anaerobowy.

Ćwiczenia wydolnościowe najlepiej wykonywać z samego rana lub przed posiłkiem. Wówczas organizm przeznacza na paliwo wolne kwasy tłuszczowe. Tempo takiego treningu powinno być szybkie, a obciążenie mięśniowe niskie, najwyżej średnie, bo wówczas nie traci się glikogenu. Jeżeli w tym samym dniu zaplanowaliśmy siłownię i ćwiczenia wydolnościowe to najlepiej zacząć od treningu siłowego.

Właściwe żywienie będzie kolejnym materiałem z cyklu artykułów poszerzających waszą wiedzę w pokonywaniu barier pod okiem szkoleniowca na korcie i po za nim.