Z bliska do... techniki
Kinogram, to zdjęciowy zapis prawidłowej techniki uderzeń.
JEDNORĘCZNY BEKHEND TOPSPIN
Bekhend topspin, jak i pozostałe uderzenia z rotocjami awansującymi, zapewniają wysoką kontrolę nad piłką, pozwalając jednocześnie na nadanie jej odpowiedniej prędkości. A to dwa najważnijesze czynniki decydujące o sile i efektywności gry.
Sposób wykonania bekhendu topspina (w postaci uproszczonej) najczęściej przedstawia się w trzech fazach:
- skupienie uwagi (wzrok na piłce), osiągnięcie miejsca uderzenia (dobieg - praca nóg) z jednoczesnym przygotowaniem pełnego zamachu,
- uderzenie piłki z optymalną predkością główki rakiety przy wykorzystaniu niezbędnego balansu masy ciała do przodu i do góry "za piłka" - zgodnie z zamierzeniem taktycznym,
- akompaniowanie płynnym ruchem rakiety, ramienia i tułowia (już po uderzeniu) "za piłką" do osiągnięcia pozycji gotowości kontynuowania gry.
1. POZYCJA OCZEKUJĄCA - GOTOWOŚCI, SKUPIENIA UWAGI ORAZ MOBILIZACJI
To bardzo krótka chwila po wykonaniu poprzedniego uderzenia (serwis, return lub inne i najczęściej po koźle) związana z szybkim poruszaniem się dla osiągnięcia miejaca zapewniającego najlepszą kontrolę nad sytuacją taktyczną. Wzrok cały czas skierowany na piłkę. Sylwetka naturalnie rozluźniona, stopy dość szeroko rozstawione, nogi lekko ugięte w kolanach z ciężarem przenoszonym ze śródstopia na palce, rakieta przed sobą luźno podtrzymana przez palce lewej ręki. Gotowość to jednoczesne skupienie uwagi na uderzonej przez przeciwnika piłce i jego poczynaniach oraz pełna mobilizacja niezbedna dla podjęcia decyzji i wczesnego rozpoczęcia działań wstępnych skierowanych na skuteczne wykonanie uderzenia.
2. SZYBKOŚĆ I TRAFNOŚĆ POSTRZEGANIA SYTUACJI TAKTYCZNEJ NA KORCIE DLA WCZESNEGO ZAPOCZĄTKOWANIA WŁAŚCIWYCH DZIAŁAŃ
Szybkie i trafne (czesto wykorzystujące doświadczenie zawodnicze) postrzeganie sytuacji taktycznej na korcie leży u podstaw wczesnego zapoczątkowania zapachu główką rakiety wraz ze skręceniem barków i tułowia oraz z ułożeniem dłoni na uchwycie rakiety do uchwytu wschodniego bekhendowego (eastern backhand) lub jeszcze bardziej zamkniętego (semi western) przy wydatniej pomocy palców ręki niegrającej. Najważniejszą czynnością, która stanowi właściwą reakcję na ocenę sytuacji taktycznej na korcie jest impuls dla balansu ciała w kierunku przewidywanego miejsca uderzenia piłki.
3. PIERWSZA FAZA PRZYGOTOWANIA ZAMACHU, BALANS MASY CIAŁA "PRZEZ PIĘTĘ" NA NOGĘ JEDNOIMIENNĄ (LEWĄ DO BEKHENDU PRAWORĘCZNYCH)
Wczesne rozpoczęcie akcji uderzeniowej, będące efektem szybkiego oraz trafnego obserwowania piłki i przeciwnika, a także właściwej reakcji na płynące od nich bodźce, warunkuje cały rytm ruchowy. Zatem nie szybciej a wcześniej należy reagować na piłkę uderzaną przez przeciwnika, aby dokładnej zrealizować zadania związane z oceną odległości i dobiegiem do piłki, rytmem przygotowania uderzenia oraz wyborem taktycznym odpowiedzi. Ta faza przygotowania najbardziej jest widoczna w zapoczątkowaniu balansu masy ciała skierowanego w kierunku przewidywanego miejsca uderzenia, lekkiego odprowadzenia główki rakiety w bok i do wysokości głowy, skrętu barków z ramionami blisko tułowia oraz postawienia stopy nogi lewej skierowanej także w kierunku miejsca uderzenia. W tej samej chwili nastepuje ułożenie prawej dłoni na uchwycie rakiety, przy aktywnej pomocy ręki niegrającej, której palce - najczęściej kciuk i wskazujący - formują wybrany do uderzenia chwyt rakiety. Bekhend topspin to uderzenie o niezwykłej dynamice, gdzie na długiej drodze główka rakiety uzyskuje optymalną prędkość i aby utrzymać piłkę na korcie musi być nadana jej także optymalna rotacja awansująca. To jest możliwe przy stosowanym chwycie zamkniętym jakim jest eastern backhand i jeszcze bardziej zamkniętym - semi western. Opuszczenie środka cięzkości przez wyraźne ugięcie nóg w kolanach jest niezbędne dla impulsu unoszacego cały tułów w fazie uderzenia z dołu do góry i do przodu. Rozluźniona dłoń ręki uderzającej wyczuwa krawędzie uchwytu rakiety (położenie rakiety kontrolowane przez palce lewej ręki) dla ostatecznej weryfikacji przyjętego chwytu.
4. ZAMACH GŁÓWKĄ RAKIETY DO TYŁU, SKRĘT TUŁOWIA I ROZPOCZĘCIE BIEGU PRZEZ SZYBKI BALANS MASY CIAŁA Z NOGI LEWEJ NA PRAWĄ - KROK "KARIOKI"
Rytmowi uderzenia zapoczątkowanemu odprowadzeniem główki rakiet w bok i do tyłu z równoczesnym skrętem tułowia, odpowiada sposób poruszania się (pracy nóg) umożliwiający osiągnięcie dogodnej odległości i pozycji dla wykonania uderzenia. Palce lewej ręki aktywnie podtrzymują rakietę, prawe przedramię i ramię wspomagają skręt barków i ich balans poziomy - prawy bark opuszczony i skierowany ku piłce, lewy uniesiony i skierowany odwrotnie do osi nadlatującej piłki. Pulsacyjny chwyt rakiety aktywnie odprowadzającej lewą rękę do tyłu i wzrok skierowany na piłkę. W tym samym czasie wzrasta tempo poruszania się - skrzyżny krok karioki (prawa przed lewą) umożliwia szybsze pokonanie odcinka biegu do piłki przy zachowaniu płynności zamachu rakietą wraz ze skrętem tułowia.
5. OPTYMALNE POGŁĘBIENIE ZAMACHU GŁÓWKĄ RAKIETY DO TYŁU - STABILIZACJA POZYCJI PRZEDUDERZENIOWEJ
Głeboki skręt tułownia z aktywnym współdziałaniem ręki niegrającej oraz osiągnięcie niskiej pozycji przeduderzeniowej, ramiona swobodnie wyprostowane, prawy bark nisko opuszczony i skierowany "na piłke" a główka rakiety lekko opuszczona - poniżej przewidywanego punktu uderzenia. Oś długa rakiety ułożona w linii uderzenia, przy czym "pietka rakiety" skierowana jest w kierunku nadlatującej piłki.
6. FAZA UDERZENIA (KONTAKTU RAKIETY Z PIŁKĄ)
Najkrótsza, bo trwająca około 4ms (1/250 sek.), i najważniejsza faza uderzenia, w której jak w soczewce skupiają się wszystkie działania i czynnosci podjęte wcześniej dla udanego zrealizowania zamiaru taktycznego. To umiejętność techniczno-taktyczna, realizująca cel nadrzedny dzięki wcześniejszym przygotowaniom dla uzyskania optymalnej prędkości główki rakiety oraz nadania piłce rotacjiawansującej (topspin) zapewniających skuteczną realizację całego aktu ruchowego. W tym momencie uwidacznia się ważkość wszelkich działań pozwalających osiągnięcie stabilnej pozycji przeduderzeniowej. W fazie uderzenia, przy mocnym chwycie rakiety, widoczne jest wahadło całego ramienia wraz z odwracaniem barków ze skrętu po pozycji frontalnej, aktywna praca nadgarstka oraz mocny impuls unoszacy cały tułów do góry i do przodu. Jest to także początek odprowadzania ręki niegrającej do tyłu dla uzyskania przeciwwagi.
7. AKTYWNE AKOMPANIOWANIE PŁYNNYM RUCHEM UDERZENIOWYM "ZA PIŁKĄ"
Potrzeba płynnej kontynuacji ruchu uderzeniowego (już po utracie kontaktu rakiety z piłką) jest naturalnym zjawiskiem potwierdzającym właściwą amplitudę ruchu w fazie przeduderzeniowej i w fazie uderzenia, a jednocześnie pozwala na naturalnym przedłużeniu tej drogi wytracić energię uderzeniową i to w sposób kontrolowany. To także istotna faza, bo chroniąca przed ewentualną kontuzją. Ramię swobodnie wyprostowane, główka rakiety daleko z przodu i wysoko nad głową. Dalszy aktywny balans masy ciała "za piłką" z balansem na prostującą się w kolanie nogę wykroczną do przodu i do góry, odwracaniem linii barków do ułożenia frontalnego, powolnym przywodzeniem lewej ręki do tułowia oraz rozluźnieniem chwytu rakiety (chwyt pulsacyjny - luźno, mocno tuż przed fazą i w fazie uderzenia oraz znowu luźno, z aktywnym podtrzymaniem rakiety przez palce lewej ręki, po uderzeniu). Wzrok skierowany na drugą stronę kortu, dla oceny efektu własnego uderzenia oraz przygotowań ruchowych przeciwnika.
8. DALSZE AKOMPANIOWANIE RUCHEM RAKIETY, RAMIENIA I BARKÓW ORAZ TUŁOWIA "ZA PIŁKĄ" DO OSIĄGNIĘCIA POZYCJI GOTOWOŚCI
Celem nadrzednym tej fazy jest uzyskanie pełnej gotowości, w warunkach swobody czasowej i przestrzennej, dla natychmiastowego podjęcia kolejnej akcji na korcie. Stąd wytracanie impulsu uderzeniowego - aż do zatrzymania ruchu rakiety, ramienia, stabilizacji sylwetki na szeroko rozstawionych stopach i nogach mocno ugiętych w kolanach w pozycji frontalnej czy w pozycji bocznej z przenoszeniem ciężaru ciała na nogę wykroczną zapewnia szybko powrót do pozycji wyczekującej, umożliwiającej kontynuację gry.
WSKAZÓWKI:
1. Pozycja w oczekiwaniu na piłkę i tuż przed momentem uderzenia powinna być obniżona, kolana ugięte. Takie zejście pod piłkę i praca nóg "do góry" w czasie uderzenia wzmacniają jednoręczny bekhend i jednocześnie trochę odciążają nadgarstek.
2. Pamiętajmy o szerokim, stabilonym ustawieniu nóg. Ciężar ciała przed uderzeniem powinien być rozłożony równomiernie na obu stopach lub na nodze zakrocznej tak, by w momencie uderzenia przenieść go do przodu na nogę wykroczną - balans tułowia.
3. Takie ułożenie ciężaru ciała zapewnia nam utrzymanie pionowej sylwetki podczas przygotowania do uderzenia, głowa wysoko, linia ramion równolegle do płaszczyzny kortu.
4. Aby zapewnić płynne przeniesienie ciężaru ciała w chwili uderzenia, musimy stawiać stopę nogi wykrocznej tak, by była skierowana w stronę siatki lub chociaż w kierunku słupka siatki. Nigdy w kierunki linii bocznej! Ponadto postawienie stopy powinno przebiegać przez piętę, pięta - palce. Złe ustawienie stopy uniemożliwia transfer masy do przodu, a to z kolei nie pozwala na zaangażowanie całej energii w uderzenie.
5. W czasie odprowadzania rakiety i w początkowej fazie ruchu uderzeniowego powinniśmy ręką nie grającą podtrzymywać rakietę w jej sercu. Pomoże to w stabilizacji ruchu.
6. Pamiętajmy by nie pochylać się za bardzo do przodu przed uderzeniem. Powoduje to bowiem wcześniejsze przeniesienie ciężaru ciała na nogę wykroczną i ogranicza zaangażowanie całej energii w odbicie piłki.
7. W celu zachowania równowagi i wykorzystania całej energii w uderzenie ręka nie grająca powinna zostać w chwili odbicia odprowadzona do tyłu na wysokość barku.
8. Do returnu po szybkim serwicie ruch powinien być skrócony, ograniczony do szybkiego skrętu obręczy barkowej.