Trener tenisa – wybór należy do Ciebie!

Mistrzem tenisa trzeba się urodzić nie stać! wedle tego angielskiego przysłowia Fred Perry zatrząsł tenisowym światem, kiedy w latach 30. XX wieku wygrał osiem turniejów wielkoszlemowych, a wszystko to bez pomocy trenera. Podkreślano w ten sposób znaczenie talentu – cechy silnie wrodzonej. Dzisiaj każdy profesjonalista posiada zespół, uznając, że do sukcesu potrzebuje osobistego trenera w myśl współczesnej ideii taktycznej - Mistrzem tenisa trzeba się urodzić i stać!

Jak silnie trener może wpłynąć na rozwój tenisowy gracza?

Badania statystyczne przeprowadzone w jednym z najbardziej rozwiniętych tenisowo państw Europy pokazały, że z zarejestrowanych blisko 1500 trenerów jedynie około 10 systematycznie „dostarczało” nowych reprezentantów kraju. Dowodzi to, że są dobrzy trenerzy i są trenerzy lepsi. Sprytny gracz może sam stworzyć najlepsze warunki do rozwoju poprzez współpracę z najlepszym dla siebie w danej chwili trenerem, który pomoże mu zgłębić tajniki gry na tyle dobrze, aby w przyszłości nie było konieczności marnowania czasu na eliminowanie błędów.

Trenerowi XXI wieku nie wystarczy już tylko doświadczenie i elementarne wiadomości. Konieczne jest odejście od rutynowego wyobrażenia trenera – sparing partnera, którego poziom fachowych umiejętności i zdolności ich racjonalnego wykorzystania oceniane są według ilości i dokładności nagranych piłek oraz obfitości potu wylanego przez niego na korcie. Profesja ta stała się znacznie bardziej wymagająca, a pożądana wiedza i doświadczenia przekształciły się w dużo bardziej szerokie, głębokie i specyficzne. Istnieją jednak ogólne przesłanki bardziej lub mniej warunkujące sukces w jego wykorzystaniu. Mówi się wręcz o talencie trenerskim.

Warunkiem utrzymującym wszystkie inne cechy do wykonywania zawodu trenera tenisa jest pozytywny stosunek do sportu w ogóle, a do tenisa w szczególności. Istotny jest jak najwyższy poziom wyszkolenia ogólnego i specjalistycznego, który ciągle powinien być podnoszony. Na bazie doświadczeń innych krajów – powstał „system licencjonowania trenerów PZT”. Polega on z grubsza na tym, że trenerzy i instruktorzy otrzymują licencję PZT. System z automatu zmusza szkoleniowców do stałego podnoszenia kwalifikacji, ponieważ licencja jest ważna tylko dwa lata. Aby ją przedłużyć jej posiadacz musi, zależnie od kategorii, zdobyć określoną liczbę punktów. Są one przyznawane za samo szkolenie zawodników, za jego efekty, za prowadzenie szkółek dla dzieci, za udział w kursach, konferencjach, warsztatach, za sprawowanie funkcji w strukturach PZT, za fachowe publikacje…Profil osobowości trenera – jako osoby, która bierze udział w procesie wychowawczym młodego pokolenia – powinien być wzorem. Wysoki poziom cech moralnych, silny charakter, poczucie sprawiedliwości, tolerancja, cierpliwość, zachowanie w duchu fary play, umiejętność pracy z zespole i kierowania nim, konsekwencja i wytrwałość w dążeniu do celu, samodzielność, zdecydowanie, zdolność przystosowania się, kreatywność, wyczucie socjalne, stabilność emocjonalna, odporność na stres, dobra organizacja pracy, bardzo wysoki poziom motywacji wewnętrznej, jak największe doświadczenie życiowe i sportowe (w tym określony stopień sprawności fizycznej) – to tylko niektóre, z bardzo długiej listy wymagań stawianych wobec dobrego trenera.

Jak znaleźć trenera najlepszego dla siebie na danym etapie rozwoju tenisowego?

Z krótkiej analizy zadań, które ma do spełnienia kandydat na trenera, jasno wypływa ogrom wymagań, jakie musi on spełnić jako człowiek – poprzez cechy wrodzone, i jako specjalista – poprzez umiejętności nabyte w niekończącym się procesie samokształcenia. Punktem wyjścia do rozpoczęcia poszukiwań odpowiedniej osoby powinno być głębokie zastanowienie się nad swoimi prawdziwymi potrzebami tenisowymi.

Do kierowania procesem treningowym dzieci i młodzieży optymalnym typem jest trener – pedagog – dotrzymujący zasad wszechstronnego, harmonicznego i perspektywicznego rozwoju najmłodszego pokolenia tenisistów. Jest to ściśle związane z aplikacją treningów w zgodzie z wiekiem i stopniem rozwoju graczy. Szkoleniowiec powinien umieć „zdobyć” młodych ludzi dla sportu, a potem ich przy sporcie zatrzymać.

Praca trenera – organizatora polega często na kierowaniu czynnościami całej sekcji, a nawet klubu. Zabezpieczenie procesu treningu, organizowanie turnieju, kontakty z różnymi firmami i instytucjami to powinności, których wykonywanie winno być wsparte poprzez określone cechy osobiste np. pozytywne nastawienie, świadomość celu, kreatywność, komunikatywność, zdolność pozyskiwania ludzi, konsolidowania zespołów w dążeniu do celu.

Sport wyczynowy wymaga trenera specjalisty. W tym przypadku, bardzo wysokie wymagania wobec kandydatów, związane są z wiedzą specjalistyczną w wielu dziedzinach nauki, np. fizjologii, psychologii, biomechaniki, teorii treningu sportowego, itd. Ze względu na konieczność indywidualizacji procesu treningowego muszą być one w sposób ciągły, systematyczny i metodologiczny, rozszerzane. Duże zdolności twórcze, zmysł do współpracy w zespole, bardzo dobra zdolność komunikacji i szukania optymalnych, czasem niestandardowych sposobów wpłynięcia na sportowca, tolerancja, umiejętność pisemnego formułowania problemu połączona ze znajomością języków obcych na dobrym poziomie – to tylko kilka z obszernej listy wymagań stawianych wobec szkoleniowców współpracujących z tenisistami profesjonalnymi.

Oczywiście zarówno zawodnik jak i trener to indywidualności, które w procesie owocnej współpracy powinny się uzupełniać. Dlatego szczególnie na poziomie tenisa wyczynowego konieczne jest osiągnięcie porozumienia, opartego na wzajemnym poszanowaniu oraz głębokim zaufaniu.

Analiza naszych potrzeb treningowych pozwoli nam na znalezienie i zaangażowanie osoby posiadającej jak największy zasób wiedzy teoretycznej popartej jak najszerszą praktyką i doświadczeniem na określonym poziomie pracy trenera. Próbny okres współpracy pozwoli nam zorientować się czy może ona doprowadzić do satysfakcjonujących obie strony efektów.

Kompetencje trenera będą kolejnym materiałem z cyklu artykułów poszerzających Waszą wiedzę o rozwoju tenisowym pod okiem szkoleniowca na korcie i po za nim.

#trener #tenis